Yapılan yeni bir araştırma, vücuttaki birçok şeyi düzenleyen biyolojik saatin işleyişini, yüksek yağlı bir diyetin bozabileceğini ve aşırı yeme ve obeziteye yol açabileceğini gösteriyor.
Biyolojik saat standart olarak bizimle birlikte iç mekanizmamızı düzenler. Bu nedenle belirli zamanlarda bizi acıktıran ya da akşam uykumuzu getiren bazı hormonlar salgılanır.
Biyolojik saati bozmak, korkunç sağlık sorunları doğurabilir. Bir yemek veya uyku düzenine uymamanın biyolojik saati değiştirebileceği iyi bilinir, ancak iç dengenizi bozabilecek başka faktörler de vardır.
The Journal of Physiology’de yayınlanan yeni bir araştırma, yüksek yağlı bir diyetin, vücut saatinin tokluğu kontrol eden bölgesini değiştirerek aşırı yeme ve obeziteye yol açabileceğini ortaya koydu.
OBEZİTEYİ TETİKLİYOR
Obezite 21. yüzyılın en büyük salgını ve şu anda onu durduracak bir aşı yok. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre 1980 yılından beri birçokçok Avrupa ülkesinde obezite sıklığı üç katına çıktı.
Ancak asıl sorun, obezitenin başka birçok hastalığa (tip 2 diyabet, kalp hastalığı, felç ve bazı kanser türleri) yol açabilmesidir.
Her yıl tahminen 2,8 milyon insan aşırı kilo nedeniyle ölüyor. Bu yeni çalışma, iç biyolojik saatin eski haline getirilmesinin aşırı yemeyi önleyebileceğini öne sürerek obezite tedavilerini araştırmak için yeni bir yol açıyor.
Çalışma yazarları, tarihsel olarak ana vücut saatinin beynin yalnızca hipotalamus adı verilen bir bölümünde yer aldığına inanıldığını belirtti. Ancak araştırma, vücudumuzun günlük ritimlerinin kontrolünün (hormon düzeyleri veya iştah gibi) beyin ve vücudun çeşitli bölgelerinde bulunan çeşitli sinirlerle gerçekleşebileceğini gösteriyor.
Bu öncülden yola çıkarak, iştah kontrolü ile ilgili hormonları engellenerek aşırı yeme isteği artabiliyor. Bu, obez insanlarda biyolojik saatin iştahı düzenleyen bölümünün düzgün çalışmadığını gösterir.
YÜKSEK YAĞLI DİYET İÇ SAATİ BOZUYOR
Peki, obez insanlarda açlığı düzenleyen biyolojik saat neden bozuk? Yüksek yağlı bir diyetin suçlu olacağı anlaşılıyor. Bu sonuca varmak için fareleri yüksek yağlı bir diyetle besleyen araştırmacılar, kilo almaya başlamadan önce iştah hormonlarında değişiklikler olduğunu gördüler.
Bu nedenle çalışma yazarları, iç biyolojik saatinizin iştahı ve tokluğu kontrol eden alanını değiştirmenin kilo alımına neden olduğunu iddia ediyor. Ve yağdan zengin bir diyet, daha fazla yememize ve obeziteye yol açan bu dengesizliğin tetikleyicisi olarak öne çıkıyor.
Obezitenin ötesinde, birden fazla biyolojik aktiviteyi düzenleyen iç saati bozmak, sağlık için başka korkunç sonuçlara yol açabilir. Örneğin depresyon riskini arttırdığı bilinmektedir.
Peki, iç saat tekrar nasıl ayarlanır? Bazı rutinleri takip etmek ve gündüz saatlerinde daha aktif olmanın ve gece çöktüğünde yavaşlamanın uygun olduğunu akılda tutmak, bunu başarmanın ilk adımlarıdır.
Bu üç ipucu, iç saatinizi dengelemenize yardımcı olabilir:
– Öğün sayınızı ve yemek saatlerinizi bir program dahilinde düzenleyin ve bu rutine uyun.
– Egzersiz yapın ancak özellikle akşam saatlerinde yorucu aktivitelerden kaçının.
– Bir uyku rutini izleyin ve yatmadan iki saat önce kendinizi ekran ışığına maruz bırakmaktan kaçının.
